Vot yes blong stopem instabiliti long kauntri : Esrom

By Adorina Massing.

Voes blong Yumi’ komiti hemi pledgem full sapot blo vot YES blong Nasonal Referendum wetem eim blong karem bak stabiliti long kauntri.

Hed blong Voes blong Yumi, Mike Esrom hemi talem se folem tumas confusen long pablik, ol pipol mas save se long referendum blong yia ia 2024 hemi taem blong yu vot blong stopem instabiliti, be long 2026 long nekis eleksen hemi taem blong yu vot ol niu lida we yu save trastem.

“Kat wan janis ia nomo blong oli save harem voes blong yu mo hemia emi taem we yu vot,” hemi talem.

“Mo sapos i mekem wan difrens o no be bae dipen long sistem blong demokrasi we yumi stap lem naoia.”

Mr Esrom hemi talem se yumi mas luk save opotuniti we i stap blong vot YES o NO long wan fes eva referendum blong kauntri.

Hemi tokbaot moa se opotuniti ia hemi blong jenisim Mother Law we istap wetem stamba tingting blong stopem rabis muvmen blong wan pati memba, we hemi mein kos blong instabiliti long Palamen.

“Long las yia nomo yumi kat 3 Praem Minista within smol manis nomo mo i minim se yumi pulum isu ia iko tumas mo fulap man oli taet.”

Referendum hemi blong stopem ol MP blong ple chess long palamen floa

Mr Esrom hemi talem se bae i kobak long vot blong yu wan olsem wan sitisen long taem blong wan jenerol eksen blong kauntri.

Hemi wantem mekem klia tu se bae hemi no toktok long behaf blong Kavman o blong pipol, be hemi wantem tok stret nomo se sapos yu votem wan lida long pas eleksen we hemi kat signature o hemi lidim olgeta mosen blong las yia, yu mas tingting gud long vot blong yu wan long nekis eleksen.

“Taem yu vot long olgeta, oli ko mekem rong disisen antap long red ruf, be afta yu nomo yu vot from olgeta bagegen,” hemi talem.

“I nogat eni logik o tingting long aksen blong yu mo yu no nid blong komplen tudei from rabis muvmen blong ol MP long Palamen.”

Hemi ansarem tu ol kwesten long saed blong wan wan raet blong wan sitisen mo hao bae oli save jusum own vot blong olgeta.

“Tufala amendmen ia i nogat wan samting blong mekem wetem raets blong wan sitisen be oli direktem kolo ol Memba blong Palamen nomo mo ino afektem raet blong yu o blong olgeta tu.”

Hed blong Voes blong Yumi hemi tok moa se yumi mas rekonisem raet blong yumi tu mo wanem role nao yumi pleyem long kauntri ia.

“Olsem wan Memba blo Palamen yu kat wan mandate mo sapos yu no stap folem mandate ia be bae mas kat sam aksen i set ap blong mekem sua se yu stap mekem gud wok blong yu mo no kolo Palamen blong jamjam nomo.

“Olsem wan sitisen, yu mas andastan risponsibiliti blong yu blong vot be hemi no blong talem long ol MP blong hao oli mas kam wan lida, hemia hemi no risponsibiliti blong yu.

“Hemi semak long olgeta paliamentariens, yu enta wan eleksen blong no kam wan Minista o Praem Minista, yu enta wan eleksen blong kam wan Memba blong Palamen blong pasem ol legislasen blong mekem sua kauntri hemi stap ko long stret rod blong developmen.

“Stik long pati blong yu mo mas act stret mo mekem ol polisi we yu promotem long kampen blong yu, yu traem achievem ol goal blong yu mo stop traem blong ple chess long Palament floa.”

Ol amendmen ia hemi ol fes step blong stopm instabliti long kauntri

Mr Esrom hemi tok moa se i kat fulap risen blong instabiliti long Palamen be hemia hemi wan long olgeta fes step we ol sitisen save tekem.

“Mi mas pointem aot se yumi mas stat sloslo long wan ples, sosno bae yumi stap komplen nomo, hemi no only o final solusen be hemi wan wei fowod blong fixim problem ia.”

Hemi tok moa se fulap man oli stap kat konsen blong vot NO be i nogat wan logikol explenesen from disisen blong olgeta.

“Fulap we oli ko from NO oli loud tumas be oli nosave kam fowod blong talem from wanem, hemi ol personal propaganda o oli stap kam olsem wan propaganda theorist (wan man we toktok be nogat pruf).

“Spos yu wantem enta long debet ia, yu mas kat facts o pruf sosno yu stap toktok wetem emotions o bel blong yu nomo.”

Mr Esrom hemi talem se olgeta oli 100% sua se taem wan i vot YES bae i katem daon janis blong kauntri i fesem instabiliti long Palamen.

Hemi talem tu se ol pipol we oli unbiased o no mas tekem saed bae hemi Elektrol Ofis mo Elektrol Komisen nomo, wetem olgeta Media kampani.

Badjet blong referendum hemi moa smol bitim total kost blong instabiliti

I kat sam konsen se mane blong referendum hemi hae tumas mo Mr Esrom hemi rispon se sapos yumi komperem kost blong ol palamen siting we wokm jenis bae moa bigwan bitim bajet blong referendum long yia ia.

“Amaon blong VT350 milien ia hemi blong kontrolem hao olgeta MP oli stap act insaed long red ruf,” hemi talem.

“Be yumi mas no forget se fulap mane i bin lus long tumas jenis long lidasip blong wan pati long Palamen, mo kost blong instabiliti long las yia hemi bigwan tumas.”

Insaed long Bill blong Palamen we i bin pas long yia 2017, hemi talem se alaowens o mane blong ol MP wetem Spika mo Praem Minista long wan Palamen siting hemi VT7,500 long wan dei.

Wetem 52 MPs bae total kost blong wan dei blong siting hemi raon VT390,000.

Mo long las yia, wetem niu Parliament Members Expenses and Allowances Amendment Act No. of 2023, we Praem Minista long taem ia, Hon. Ishmael Kalsakau hemi tablem blong inkrisim alokesen mane blong wan wan konstituensi kolo VT5 milien.

Insaed long Memba blong Palamen Entilement’s Posta we Palamen, Transperency International Vanuatu (VIT) mo Right to Information (RIT) hemi putum aot long yia 2020 i soem hamas mane wan MP hemi stap tekem.

Infomesen hemi soem se wan MP hemi kat VT5,989,600 alaowens wetem VT1,605,000 we hemi total iko long VT7,594,600 long wan yia.

Evri pay dei bae ol MP oli kat VT292,200 we hemi pat long VT7 milien blong wan yia.

I kat ripot tu long wan sos insaed long Palamen se bae posibol nomo long las yia wetem fulap MP oli wokem krosem floa mo Kavman wokem jenis, ol siting alaowens mo konstituensi alaowensi, mo ol camps i lukim wan total kost blong VT1.5 bilien, be hemi wan estimated figure from nomo se ikat effect blong instabiliti istap yet mo bae yumi nosave stret amaon blong kost ia.

Mr Esrom hemi komen nomo se wetem “kost blong referendum badjet blong VT350 milien spos yumi komperem wetem kost blong instabiliti blong las yia, hemi smol tumas.”

Wok blong ‘Voes blong Yumi’ long taem blong referendum kampen

Komiti blong Voes blong yumi hemi mekem semak wok olsem Nasonal Referendum komiti we Kavman hemi setem ap blong mekem ol awenes kampen kolo ol pipol.

Eim blong olgeta hemi blong tijim ol sitisen blong save from wanem nao oli mas vot YES long referendum, mo blong mekem se bae Palamen hemi amendem ol niu law blong 17A mo 17B iko long konstitusen blong yumi.

Mr Esrom hemi tokbaot samfala mein point blong sapotem YES kampen ia we hemi:

  1. Palamen blong Vanuatu anonymously hemi vot YES blong wan Nasonal Referendum
  2. Kavman hemi apruv VT350 milien blong pas from referendum blong mekem wan jenjs
  3. Vot YES bae helpem Kavman hemi dil wetem stabiliti
  4. Vot YES bae givim bak respect mo integriti kolo nation
  5. Vot YES bae helpem stabiliti mo wetem development we kauntri i nidim blong gro
  6. Vot YES bae protektem raet blong evri pikinini mo olgeta vulnerable grup tudei mo blong futja

Voes blong Yumi wetem ol patnas blem oli bin mekem fes wok blong olgeta long Nguna mo Pele aelan taem oli folem Minista blong Intenol Afeas, Hon. Johnny Koanapo wetem awenes kampen blong referendum.

Tim oli stap redi blong karemaot ol awenes mo ikat nara pat blong grup tu we oli folem Minista blong Intenol Afeas long taem blong awenes kampen long aelan blong Malekula mo Santo.

Wetem 32 memba long komunikesen tim blong Voes blong Yumi mo wetem patnasip blong Social Media Asosiasen blong Vanuatu, Nabanga grup mo sam nara social media platfom we oli joen tu.

Mr Esrom hemi talem se Kavman oli no apruvum wan badjet blong Social Media Federesen tim ia wetem Voes blong Yumi komiti be oli stap wok fri nomo wetem own spending blong olgeta blong karemaot wok.

“Weta Kavman hemi rilisim kost blong helpem mifala o no, mifala hapi blong sevem pipol

Subscribe to our newsletter

Recommended Articles
Referendum hemi blong exercisem fridom blo expresen : AG Loughman

Referendum hemi blong exercisem fridom blo expresen : AG Loughman

Read More
Efate rurol mo urban awenes

Efate rurol mo urban awenes

Read More